Historia uratowania relikwii św. Wojciecha w czasie drugiej wojny światowej jeszcze niedawno była nieznana. Przez 40 lat nikt nie wiedział, że bohaterem tego wydarzenia jest sierżant Wermachtu Urban Thelen. Jan Paweł II powiedział mu, że swoim czynem wyświadczył Kościołowi w Polsce niezwykłą przysługę.

Dziś w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar reżimów totalitarnych, których szczątki zostały odnalezione i zidentyfikowane w ramach prac Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Podczas konferencji ujawnione zostały nazwiska 26 osób.

Ten, kto poszukuje prawdy, poszukuje Boga, bez względu na to, czy sobie z tego zdaje sprawę, czy nie. Była o tym przekonana Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża. Przed 77 laty, 9 sierpnia 1942 roku, ona i jej siostra Rosa zostały zamordowane w komorze gazowej niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

Rzeź Woli stanowiła bezpośrednią realizację rozkazu Adolfa Hitlera, nakazującego zburzenie Warszawy i wymordowanie wszystkich jej mieszkańców. W trakcie masakry, której punkt szczytowy przypadł w dniach 5–7 sierpnia 1944, zamordowano od 30 tys. do 65 tys. cywilnych mieszkańców Woli.

Sprawa mordu na profesorach lwowskich nadal jest otwarta – napisała w 1967 r. we „Wspomnieniach wojennych” Karolina Lanckorońska – wybitna mecenas sztuki, ale też badaczka tej zbrodni sprzed już 80 lat. Egzekucji na polskich uczonych dokonali Niemcy wspierani przez kolaborujących z nimi Ukraińców.

„W rok po otwarciu archiwów watykańskich dotyczących pontyfikatu papieża Pacellego można już powiedzieć, że ani stereotyp «papieża Niemców», ani «papieża Żydów» nie jest prawdziwy” – powiedziała historyk Nina Valbousquet. Naukowcy zaprezentowali wstępne wyniki badań nad pontyfikatem papieża Piusa XII.

IPN wydał oświadczenie w związku z wypowiedzią kongresmena Steve’a Cohena, w której przypisał Polsce odpowiedzialność za obozy koncentracyjne. „Ignorancja historyczna, względnie zła wola takich ludzi, jest zakłamywaniem zbrodni Adolfa Hitlera, obelgą dla wszystkich ofiar niemieckiej okupacji” – napisano.

Co najmniej 57 spośród ówczesnych 80 biskupów francuskich pomagało ratować Żydów w czasie II wojny światowej. Wynika to z badań francusko-izraelskiej historyczki Limore Yagil. Jej artykuł „Pius XII, Kościół francuski i ratowanie Żydów (1940-44)” ukazał się we włoskim piśmie „Nuova Storia Contemporanea”.

73 lata temu w mokotowskim więzieniu został zamordowany rtm. Witold Pilecki. Wielki Polak i bohater, zginął jak męczennik. Jego życie to świadectwo oddania Bogu i Polsce. Jak pisał o ucieczce z Auschwitz: „Przede wszystkim byłem wierzący i wierzyłem, że jak Bóg zechce pomóc, to wyjdę na pewno”.

70 proc. Niemców uważa, że ich naród jest wzorem dla innych, jak rozliczyć się z przeszłości. Tymczasem tylko 10 proc. załogi obozu Auschwitz-Birkenau stanęło po wojnie przed sądem w jakimkolwiek państwie – powiedziała Hanna Radziejowska, szefowa oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie.

120 lat temu – 13 maja 1901 roku – urodził się jeden z polskich bohaterów – rtm. Witold Pilecki. Jego odwaga zaprowadziła go do Auschwitz, a wiara pomogła tam przetrwać. „Przede wszystkim byłem wierzący i wierzyłem, że jak Bóg zechce pomóc, to wyjdę na pewno” – pisał o przygotowaniach do ucieczki z obozu.

Los naszych pomordowanych jest już w ręku Boga, ale – w wymiarze ludzkim – ofiary Katynia nie zaznają pełnego pokoju, dopóki ich krzywda będzie nas pobudzała do uczuć ciemnych, dopóki nie zacznie nam serdecznie zależeć na prawdziwym pojednaniu z narodem rosyjskim – powiedział o. Jacek Salij.

Szczątki 35 osób, w większości kobiet i dzieci odnalazł zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w masowym grobie leśnym na terenie warszawskiej Białołęki. Miejsce to zostało wytypowane na podstawie relacji świadka zbrodni niemieckiej z początku II wojny światowej.

W Japonii ukazała się książka „Rotmistrz Pilecki. Ochotnik do Auschwitz” Adama Cyry. Prawa do publikacji zostały nabyte przez wydawnictwo Misuzu Shobo w Tokio od wydawnictwa Aquila Polonica z Los Angeles.

Po reakcji polskiej ambasady w tekście opublikowanym przez „New Yorkera” sugerującym odpowiedzialność Polaków za Holokaust wprowadzono zmiany. Placówka będzie jednak domagać się usunięcia tekstu, bo mimo korekty zawiera on wiele błędów dotyczących polskiej historii i polityki historycznej.

23 marca zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN odnalazł pod Warszawą masowy grób, w którym znajdują się szczątki ponad 20 osób, w tym kobiet i dzieci. Prawdopodobnie są to ofiary masowej egzekucji dokonanej przez Niemców. Miejsce zostało wskazane przez świadka wydarzenia.

24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jak podaje Yad Vashem, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata został przyznany 27 712 osobom. Wśród 51 narodowości największą grupę stanowią Polacy – odznaczono 7 112.

Wiele złego już się stało. Już jesteśmy postrzegani jako współsprawcy Holokaustu. Jeżeli nie będziemy temu skutecznie przeciwdziałali, to będziemy głównymi sprawcami Holokaustu. Będziemy stali zaraz obok nazistów. Albo sami zostaniemy tymi nazistami – powiedział prof. Bogdan Musiał.

Pamięć o Holokauście wypełnia mnie głębokim bólem, a także wstydem, że wtedy tak wielu ludzi milczało – napisał na Twitterze i Facebooku przewodniczący Konferencji Biskupów Niemieckich, bp Georg Bätzing, w związku z Dniem Pamięci Ofiar Holokaustu.

MKiDN udostępniło internetową bazę Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Zawiera ona największy i najbardziej aktualny istniejący w sieci zbiór danych o polskich ofiarach Zbrodni Katyńskiej. Stanie się on częścią serwisu o zachowanych w wielu krajach poza granicami Polski cmentarzach i grobach wojennych.