„W rok po otwarciu archiwów watykańskich dotyczących pontyfikatu papieża Pacellego można już powiedzieć, że ani stereotyp «papieża Niemców», ani «papieża Żydów» nie jest prawdziwy” – powiedziała historyk Nina Valbousquet. Naukowcy zaprezentowali wstępne wyniki badań nad pontyfikatem papieża Piusa XII.

Co najmniej 57 spośród ówczesnych 80 biskupów francuskich pomagało ratować Żydów w czasie II wojny światowej. Wynika to z badań francusko-izraelskiej historyczki Limore Yagil. Jej artykuł „Pius XII, Kościół francuski i ratowanie Żydów (1940-44)” ukazał się we włoskim piśmie „Nuova Storia Contemporanea”.

Opublikowana właśnie książka na temat pontyfikatu Piusa XII, opierając się na danych z archiwów watykańskich, podaje kolejne fakty świadczące o ratowaniu przez niego Żydów i przeciwstawianiu się działaniom nazistowskich Niemiec.

„Wraz z Piusem XII, arcybiskup Stepinac był wielkim obrońcą prześladowanych Żydów w Europie” – stwierdził swego czasu Louis Breier z Nowego Jorku, Prezes Gminy Żydowskiej w USA. Zdanie to wypowiedział po tym, jak zaczęto przypisywać chorwackiemu kardynałowi rzeczy niezgodne z prawdą.

Papież Pius XII (1939-1958) przygotowywał swoją kolejną encyklikę, o czym dotychczas nie było wiadomo. W swoim dokumencie zamierzał odnieść się do „błędów ówczesnych czasów”, powiedział w rozmowie z dziennikarzami w Rzymie niemiecki historyk z Münster Matthias Dauftatshofer.

Otwarcie archiwów watykańskich przyczyni się do bardziej przejrzystego i jasnego spojrzenia na pontyfikat Piusa XII. Nie ma co się spodziewać spektakularnych odkryć, ale na pewno wiele fake newsów na temat tego papieża zostanie ostatecznie obalonych.

Johan Ickx, dyrektor archiwów historycznych, przypomina, że do tej pory znane były już oficjalne dokumenty Piusa XII z czasów II wojny światowej. Teraz poznamy również teksty nieoficjalne, co pozwoli odtworzyć genezę papieskich działań, wszelkie działania zakulisowe.

Udostępniony od jutra materiał archiwalny z pontyfikatu Piusa XII jest bardzo obszerny i na pewno pozwoli na lepsze poznanie nie tylko tego papieża, ale również okoliczności, w jakich sprawował swą posługę. Wskazuje na to szef watykańskiej dyplomacji abp Paul Gallagher.

Zdaniem ekspertów, otwarcie może wpłynąć na częściową zmianę ogólnej oceny pontyfikatu tego papieża. Oczywiście główna uwaga skupi się na razie na jego działaniach w okresie II wojny światowej i postawie wobec Holokaustu.

2 marca zostanie otwarte archiwum Stolicy Apostolskiej dotyczące pontyfikatu Piusa XII, a więc lat 1939 – 1958.

- Dokumentacja dowodzi, że Stolica Apostolska i Pius XII uratowali więcej Żydów niż wszyscy religijni i polityczni przywódcy razem wzięci - mówi Gary Krupp, Żyd kierujący Fundacją „Pave the Way”.

Po otwarciu archiwów dotyczących pontyfikatu Piusa XII wszyscy będziemy na pewno zaskoczeni, jak wielkie było jego zaangażowanie w działalność dobroczynną – zapowiada abp José Tolentino Mendonça, Bibliotekarz i Archiwista Świętego Kościoła Rzymskiego.

Papież podkreślił, że otwarcie archiwów jest możliwe dzięki cichej, dalekiej od rozgłosu pracy archiwistów. To ich zaangażowanie i oddanie pozwoliło podjąć taką decyzję.

Przedłuża się sprawa ujawnienia akt watykańskich dotyczących Piusa XII z okresu II wojny światowej. Według biskupa Sergio Pagano, prefekta Tajnego Archiwum Watykańskiego, przygotowania do tego są już w „dobrym punkcie”.