W dzień modlitw za ofiary stanu wojennego Polacy wspominają osoby represjonowane w tamtym czasie. Uczestniczą w Mszach św., składają kwiaty i zapalają znicze w miejscach związanych z wydarzeniami sprzed 35 lat. Modlitwom towarzyszą także inicjatywy historyczno-kulturalne, jak pokazy filmów dokumentalnych, wieczory poezji czy koncerty piosenki poetyckiej.

"Zapal światło Wolności"

Jak co roku do włączenia się w akcję społeczno-edukacyjną “Ofiarom stanu wojennego. Zapal światło Wolności” zachęca Instytut Pamięci Narodowej. Akcja odbędzie się 13 grudnia pod patronatem honorowym prezydenta RP Andrzeja Dudy, a udział w niej weźmie wielu polityków i tysiące Polaków, którzy zechcą o 19.30 zapalić w oknie świecę, by upamiętnić tych, którzy z powodu represji w czasie “grudniowej nocy” nie doczekali wolnej Polski.

Kampania “Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonało wielu mieszkańców Zachodu. Na znak jedności z rodakami świecę w oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapalił św. Jan Paweł II, a wezwał do tego również ówczesny prezydent USA Ronald Reagan.

IPN przypomina także jak zawsze, że 13 grudnia nie można zapomnieć o tych kapłanach, którzy w okresie PRL, a szczególnie w stanie wojennym, upominali się o prawo Polaków do godnego życia w prawdzie, samostanowienia o swoim losie, wyrażania poglądów i swobody wyznania.

Modlitwy za ofiary stanu wojennego

Tego dnia za ofiary stanu wojennego Polacy będą się modlić w wielu kościołach w całej Polsce. Msza św. w intencji Ojczyzny odprawiona zostanie m.in. w bazylice archikatedralnej w Szczecinie (godz. 18.00), bazylice katedralnej w Kielcach (o godz. 18.00 przewodniczyć będzie bp Jan Piotrowski) oraz w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku (godz. 16.30). Msza św. w intencji Ojczyzny zostanie odprawiona także w Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze (godz. 15.30).

W ubiegłą niedzielę bp Ignacy Dec ze Świdnicy, nawiązując do wydarzeń 13 grudnia 1981, podkreślił, że była to wielka próba zatrzymania powiewu wolności, którą podjęła „Solidarność”; próba bronienia kłamstwa, zniewolenia i dalszego pognębiania Ojczyzny.

„Wspominając to wydarzenie, modlimy się za autentycznych bohaterów tamtych dni, tych zmarłych i tych dzisiaj jeszcze żyjących. Patrząc dziś na to wydarzenie z perspektywy trzydziestu pięciu lat, potrafimy łatwiej rozpoznać prawdziwych bohaterów, synów i córki naszej Ojczyzny. Równocześnie bolejemy nad tym, że zostały przez niektórych przywódców zniekształcone ideały ‘Solidarności’ i że wiele zmian poszło w niewłaściwym kierunku” – ubolewał bp Dec.

Z kolei bp Henryk Tomasik z Radomia zauważył, że stan wojenny jest ostrzeżeniem, jak daleko mogą prowadzić podziały wśród Polaków. Wystosował też prośbę do polityków, "by nie służyli podziałom". - Polityka to troska o dobro wspólne, która zakłada współpracę, szukanie rozwiązań. Wielka prośba do polityków, by szukali rozwiązań w zgodzie i z zachowaniem kultury. To również prośba, abyśmy w parafiach budowali jedność, nie szukali argumentów przeciwko innej grupie, czy osobom - stwierdził.

O tym, że na Pomorzu Gdańskim w dniach Adwentu wypełniany jest szczególny obowiązek narodowej pamięci o 46. rocznicy grudniowej tragedii 1970 roku i 35. rocznicy ogłoszenia stanu wojennego, mówił także abp Sławoj Leszek Głódź. - Módlmy się o pokój polskich serc, o wyciszenie politycznych namiętności, szczególnie teraz, kiedy zbliża się czas Świąt Bożego Narodzenia – czas pokoju i wzajemnego wybaczenia - powiedział metropolita gdański.

Koncerty, iluminacje, konkursy, żywe lekcje historii

13 grudnia o godz. 13.00 w Urzędzie Marszałkowskim w Warszawie zostanie otwarta wystawa „Fenomen Solidarności”. Od 9 grudnia na Placu Piłsudskiego można oglądać wystawę „586 dni stanu wojennego”, która m.in. upamiętnia dramaty ofiar i pokazuje sprzeciw Polaków wobec rządów ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Od 9 grudnia IPN zachęca także na Przystanku Historia w Warszawie do obejrzenia instalacji “Wolne Słowo” Małgorzaty Grabowskiej–Kozery. Nawiązuje ona do drukarni podziemnych. Zobaczymy „podążające” w stronę nieba ulotki rozrzucone nad ruchliwą ulicą.

W tym samym miejscu, przy ul. Marszałkowskiej, można odwiedzić mieszkanie opozycjonisty - wskrzeszoną podziemną drukarnię i czytelnię “bibuły” zarazem. Tu trwają już także warsztaty dla młodzieży, która sama może stworzyć na powielaczu „nielegalną” ulotkę. 15 grudnia – nawet w towarzystwie świadka historii, drukarza, który takie wydawnictwa przed laty przygotowywał.

Do udziału w innej żywej lekcji historii, przygotowanej w jeżdżącym ulicami Warszawy Ikarusie, będzie można przystąpić 13 grudnia. Pojazdem poruszającym się szlakiem miejsc związanych ze stanem wojennym będzie można podróżować w godz. 10.00–18.00. A w tym autobusie - posłuchać piosenek z tamtych lat i prelekcji historyków.

W Gdańsku tego dnia zostanie odsłonięty Pomnik Ofiar Stanu Wojennego. Stanie w miejscu śmierci Antoniego Browarczyka, ucznia zakładów elektromechanicznych, członka duszpasterstwa dominikańskiego, śmiertelnie postrzelonego podczas protestów pod siedzibą KW PZPR po pacyfikacji strajku w Stoczni Gdańskiej. Pomnik przedstawia sylwetkę leżącego młodego mężczyzny, przykrytego flagą “Solidarności”. Współorganizatorem uroczystości jest IPN.

Gdańszczanie usłyszą koncert zespołów: “Armia”, “Izrael”, “Bielizna”, “Kryzys”, “Fabryka” (Słynna sala BHP w Gdańsku) i zobaczą wystawy – “Antoni Browarczyk – pierwsza ofiara stanu wojennego w Gdańsku (Targ Rakowy) oraz “586 dni stanu wojennego” (Plac Solidarności). Ekspozycje będą otwarte do 5 stycznia 2017 r.

Oddział IPN w Rzeszowie ogłosił VI edycję konkursu pt. “Stan wojenny w Polsce – Stan wojenny w mojej rodzinnej miejscowości” dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

Tego dnia wiele ważnych budynków i obiektów w kraju – jak Stadion Narodowy, katowicki Spodek, gdański Pomnik Poległych Stoczniowców czy Tauron Arena i Teatr Bagatela w Krakowie - zyskają iluminacje i specjalne napisy, upamiętniające obchody rocznicy stanu wojennego.

W 35. rocznicę wyprowadzenia stanu wojennego Sejm VIII kadencji planuje przyjąć uchwałę upamiętniającą ten tragiczny czas oraz jego ofiary.

W hallu głównym prezentowana będzie także wystawa „Kopalnia strajkuje … strajk i pacyfikacja kopalni Wujek”. Jej organizatorem jest Śląskie Centrum Wolności i Solidarności.

We wtorek o godz. 15.00 w siedzibie powstającego Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie odbędzie się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych byłym działaczom opozycji antykomunistycznej.

Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego to polskie święto o charakterze państwowym. Jest obchodzone 13 grudnia, w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Dzień ten został uchwalony przez aklamację przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 6 grudnia 2002 r.

lk / Warszawa